kI gurU nfnk dyv jI cOQI
AudfsI dOrfn XUrp gey sn?
gurU
nfnk dyv jI ny afpxy jIvn kfl ivc cfr AudfsIaF mnuwKqf dy AuDfr leI cfr idsLfvF
vMnIN kIqIaF sn aqy iehnF AudfsIaF dOrfn smwucI mfnvqf nUM smfijk burfeIaF qoN
dUr rihx aqy mfnvvfdI soc nfl jIvn nUM ijAux dI pRyrnf aqy iswiKaf idqI sI.
AuhnF dIaF AudfsIaF df ijwkr purfqn jnm-sfKIaF ivc AuplbwD hY. cOQI AudfsI bfry
BfeI hrpfl isMG ksUr ny kuJ nvyN qwQF `qy aDfrq nvIN jfxkfrI pysL kIqI hY.
iswK
ieiqhfskfr BfeI hrpfl isMG ksUr df kihxf hY, “gurU nfnk dyv jI cOQI AudfsI dOrfn XUrp dy keI
dysLF ivc gey sn ijhnF bfry purfqn ieiqhfsk dsqfvyjF ivc ijwkr afAuNdf hY. 1546 ivc kopnhYgn qoN CpI iek pusqk ivc ieh
jfxkfrI drj hY ik gurUu nfnk dyv jI dy iqMn dIvfn ,AuqrI iewtlI ivc vIronf,
brgn (nfrvy) aqy mFtrIal (kYnyzf) ivKy hoey sn. ieh ikqfb lfqInI BfsLf ivc hY.
pRsLn ieh pYdf huMdf hY ik 16vIN sdI ivc skYNzynyvIaf nUM guru nfnk dyv jI dy
isDFq df ikvyN pqf lwg igaf. Aus vyly gurgwdI `qy guru aMgd dyv jI ibrfjmfn sn
aqy AuhnF ny pwCm vwl Xfqrf nhIN kIqI sI. ivronf ivc jF qF koeI iswK rihMdf sI
jF gurU nfnk dyv jI ny gyVf mfiraf sI. iesdf jvfb 1606 ivc pYirs qoN CwpI iek hor
ikqfb ivc drj gwlbfq hY ijhVI ik mFtrIal (hocIlfgf) dy cIP aqy brgn (nfrvy) dy
hYnrI zI hYslt ivckfr hoeI gwlbfq qoN imldf hY. hYslt cIP nUM dws irhf hY ik ijhVy
mhFpurK dy toly df qUM ijkr kr irhf hY,
Auh qF sfzy kol brgn (nfrvy) vI af cuwkf hY. Auh ieQy brgn ivc vrq rwKx dy
iKLlfP (iewl afP Pfst) boilaf sI. hux ieh svfl AuTdf hY ik ijs isMigMg pRIcr df
hYnrI ijwkr kr irhf hY, Auh ihMdU jogI nhIN ho skdf ikAuNik ihMdU vIr vrq rwKdy
hn. Auh muslmfn vI nhIN ho skdf ikAuNik muslmfn vI rmjLfn dy vrq rwKdy hn. ies
krky Auh Bfrq qoN afAux vflf ikRcIan ho skdf hY jf iPr iswK.
pr
17vIN sdI dI hwQ-ilKq ijhVI vpfrI inlsn nYzrYbo ijhVf BfrqI BfsLfvF df igafqf
sI, ny ilKI hY. Ausny brgn dy iek mrcYNt mYNsLn ivc iek BfrqI sMq dy awKrF df
ijwkr kIqf hY ijsdy Aupr aqy hyTF (En Sann)iliKaf
hoieaf sI. En Sann df nfrvIan ivc arQ iek ENkfr hY. ieh mYnsLn 1712 ivc agnI ByNt ho igaf sI aqy
1712 ivc Auh iblizMg muV AusfrI geI sI. 1912 ivc iPr hor dukfnF bxIaF aqy 1990
dI rijstrI `qy vI dukfnF cwl rhIaF hn. ieh ies vyly brgn hYs kol hY ijQy rih ky
guru nfnk dyv jI ny vpfrIaF nUM ieh kih ky mnf ilaf sI ik gulfm vI quhfzy vrgy mnuwK
hn. AuhnF ivc vI qufzy vrgf lfl Kun hY. iksy nUM hwk nhIN ik koeI dUsrf iksy
nUM gulfm bxfey. guru nfnk dyv jI lYinngrfd, rIgf, kopnhYgn huMdy hoey brgn
phuMcy sn. lYinngrfd ivKy 106 gulfm jo do kwcy mx dy brfbr jOaF leI ivwky sn,
Cuzvfey sn ( rYNPrYNs: ihstrI afP slYvrI ien rsLIaf).
30
nvMbr 1517 nUM ieMglYNz dy bfdsLfh hYnrI-8 ny afpxy Kwq dIaF cfr kfpIaF, purqgfl
dy ikMg jOhn-3, cfrls-5 sfAUdI arb dy sulqfn aqy idwlI dy qKq `qy bYTY iskMdr
loDI nUM GwlIaF sn. ies Kwq ivc hYnrI -8 ny iliKaf sI ik AusnUM XUrp, AuqrI
amrIkf aqy bRfjLIl leI 20 lwK gulfm cfhIdy hn ( rYPrYNs pwqr 3816, imqI 30
nvMbr 1517, ibRtyn srkfr pblIkysLn, lMzn). Aus koty ivc 600 gulfm hocIlfgf aqy
stYzkonf (ijhnF nUM awjkl mFtrIal aqy ikAUbYk iswtI ikhf jFdf hY) ivKy Byjy gey
sn, 106 rUs ivc gey aqy kuJ gulfm brgn (nfrvy) puwjy sn ijhnF dI bMd-KulfsI
gurU nfnk dyv jI ny krvfeI sI.
ivronf
dy dIvfn bfry dwsxf jrUrI hY ik ivronf, rom aqy vIns dy ivckfr pYNdf hY. ieQy
gurU nfnk dyv jI ny sLrfb dy iKlfP lokF nUM PfrsI ivc smJfieaf sI. AuQy BfrqI
vpfrI Tihry hoey sn ijhVy BfrqI BfsLfvF dy jfxU sn. ‘ Nanqueaudiens in Verona si’ (ref.
Chronica Regnorum, 1546 (Copenhagen)ivc gurU nfnk dyv jI dy nfm dI lfqInI BfsLf vrqI
geI hY. mrdfnf jI nUM skYnzynyvIaf dIaF ikqfbF ivc Chela ikhf igaf hY
XfnI sfj vjfAux vflf cylf. ivronf ivKy gurU nfnk dyv jI ny smJfieaf ik quhfzy gurU
eIsf msIh ny sLrfb pIx dI isPfrsL nhIN kIqI pr qusIN jIB dy suafd leI pINdy ho.
rwb nfl juwVn leI aml (pRYktIkl kuafltI) hoxf cfhIdf hY. krxI hI aml hY. ‘krxI
bfJhu qry nf koie’. gurU nfnk dyv jI dy spYilMg lqInI ivc Nanqueaqy jrmn ivc
Nanukvrqy gey hn.”
BfeI
hrpfl isMG ksUr dI Koj dy dfavy nUM shI jF glq iswD krn leI zYinsL, lfqInI aqy
rsLIan BfsLfvF ivc purfqn hwQ-ilKqF nUM pVn leI smrwQ ivdvfnF dI syvfvF hfsl
kIqIaF jfx qF ik Auh AuhnF hwQ ilKqF ivcoN iswK ieiqhfs aqy gurU nfnk dyv jI dI
AudfsI nfl sbMDq jfxkfrI qoN spwsLt iswty `qy phuMc skx aqy ies gwl df inqfrf
ho sky ik cOQI AudfsI dOrfn gurU nfnk dyv jI ikQy ikQy gey sn?
Xfd
rwKo! swc dI Koj inrMqr jfrI rihMdI hY. iesdf koeI aMq nhIN huMdf aqy iesdy
iswty bdlx-sLIl rihMdy hn. ieh vI ho skdf hY ik gurU nfnk dyv jI afpxI cOQI
AudfsI dOrfn XUrp dy dysLF ivc gey hox. qwQF `qy aDfrq iksy Koj ivcoN bhuq
spwsLt iswty kwZy jf skdy hn. so loV hY ik iswK sMsQfvF ies pRqI iDafn dyx aqy
gMBIr hox. AuhnF nUM afpxy pwDr `qy BfeI hrpfl isMG ksUr vloN idqy qwQF dI pRmfxqf iswD krnI cfhIdI hY
aqy iPr iksy iswty `qy phuMcxf cfhIdf hY. ieh iswK Drm aqy iswK ieiqhfs dI
BivwKI nuhfr leI bhuq sfriQk aqy lfhyvMd hovygf.
zf[ gurbKLsL isMG BMzfl
Newspaper Article published in Parvasi Newspaper dated 4th Sept 2009, in Canada
The Plaque in McGill University confirming Indian Village, Hochelaga (Modern Montreal)
siqgurU nfnk sfihb dI mONtrIal PyrI
BfeI hrpfl isMG ksUr
(www.satguru.weebly.com)
17vIN sdI dy iqMn ieiqhfskfrF ny iliKaf hY ik siqgurU nfnk sfihb sfry sMsfr dI Xfqrf krky vfips sLRI krqfrpur sfihb afey. 1645 ivWc dibsqfny mjfihb dy lyKk muhisn PfnI ny ieWk aijhI Gtnf df vrnx kIqf hY, ijhVI spyn dy ieWk iklHy nfl sMbMDq hY. ies iklHy ivcfly sWcI srkfr ny gLulfmF nUM CuzfAuNidaF afp gLlfm bnx df kOqk kIqf sI (hvflf: dibsqfny mjfihb 1645 eI:). dUjy ieiqhfskfr BfeI gurdfs jI hn ijhnf ny siqgurU nfnk sfihb jI dI sMsfr PyrI df ijLkr kivqf ivWc kIqf hY “ciVaf soDx Driq lukfeI” (vfrF BfeI gurdfs jI).
qIjf ieiqhfskfr 1696 ivWc ilKdf hY, bfbf nfnk iPr sMsfr dI Xfqrf krky iPr vfips btfly afey (hvflf: pMnf 80 Klfsquq qvfrIK – lyKk sujfn rfey BMzfrI 1696 eI:). iesdf mqlb ieh hY ik sMsfr dIaF kuWJ GtnfvF vloN asIN mUNMh moV ilaf hY aqy ieh lWBx dI koisLsL hI nhIN kIqI ik pfqsLfh sMsfr ivWc jIvF nUM qfrdy hoey ikWQy ikWQy gey. pr romn irkfrz dy srkfrI kfgjF ny keI cIjLF nvIaF dWsIaF hn. 1609 ivWc rom qoN Cpy kfgjLF ny The Forcible Entries dI gWl kIqI hY. romn iempfier ny iksy vI ieiqhfskfr nUM ieh ilKx hI nhIN idWqf ik gurU nfnk sfihb gulfmF nUM gulfmI qoN mukq krdy hoey keI dysLF qoN huMdy hoey rom aqy dUjy gulfm ielfikaF (Boarding Areas) ivWc puWjy. iehnf nUM hI The Forcible Entries kihMdy hn. Auh bMdrgfhF ijhnf qoN guLlfm lWdy jFdy sn aqy ijhVy romn iempfier dy afly duafly sn, arQfq aYtlFitk smuMdr dIaF Auh bMdrgfhF ijhVIaF ik aYtlFitk AusLn ivWc pYNdIaf hn, ijvyN ik koNgo, ikAubf, port afP spyn, bRfjIl, vrjInIaf, syNt joNnj aqy hOcylfgf (mONtrIal df purfxf nfm) hn.
ies sMbMD ivWc hYnrI aWTvyN aqy mfrk df ibafn kfbly qfrIPL hY. hYnrI aWTvF (ijhVf ik Aus smyN ibRtyn df bfdsLfh sI) ilKdf hY ik pbilk tYrnI nUM Kqm krn leI do spYsLl ivjLtr aqy iplIgrIm afP grys afey (hvflf: hYnrI 8vF aqy ieMgilsL mOnfstrI 1892 eI:).
imstr mfrk ny 1609 ivWc History of Novella Francia dy pMny nMbr 20 qy bVI hI lfB dfiek ieiqhfisk sUcnf idwqI hY. lyKk ilKdf hY ik ipMz hOcylfgf (mOzrn moNtrIal) dy bhuq sfry vfsI ieMzIaf qoN afey sn Auh asl ivWc rIal ieMzIan sn nf ik rYWz ieMzIan ijvyN kI asIN smJdy hF. jymj cOQy dy vkq Auh gLulLfm bxf ky hrduafr (gMgf), Bfrq qoN afey sn Auhnf ivWc (DonnaCona) zonfkonf vI sI. AusdI ipWT dy gLulfmI df LOGO (insLfn) sI. Ausdy nfl 650 guLlfm mONtrIal dy Priests Farm ivWc qfVy sn ijhnf qoN bygfr (Labour Without Payment) krvfeI jFdI sI. siqgurU ny zOnfkOnf cIP nUM dWisaf ik iksy nUM vI guLlfm bnfAux df hWk nhIN hr ieWk ivWc ieWkoN ijhf KUn hY, siqgurU dI ieh dlIl df kfiel ho ky ieMzIan cIP ny sfry bMdy bMdKlfs kr idwqy. BfvyN ik cIP vI gLulfm bx ky afieaf sI pr Auh kYQilk bx jfx krky gLulfmI qoN bc igaf aqy hOcylfgf df cIP bx igaf ikAuNik inWkols 5vF (pop) ny 1452eI: ieWk hukm jfrI kIqf sI ik ijhVf bMdf kYQilk bx jfvy Aus nUM guLlfm nf bxfieaf jfvy. Auhnf gLulfmF ivWcoN kuJ Etvf cly gey kuJ kfnfvfkI cly gey, kuJ vrjInIaf aqy kuJ vfips Bfrq aqy aPrIkf cly gey. 1517-18 eI: ivWc ieWk pWqr hYnrI 8vyN ny purqgfl vfilaF nUM iliKaf ik AuhnUM (hYnrI aWTvF) amrIkf nOrQ aqy sfAUQ aqy XOrp vfsqy do lWK gLulfm cfhIdy hn ijhVy ik aPrIkf, imzleIst aqy Bfrq qoN ley jfx (hvflf: Govt. Papers of Great Britain 1517-18 Wide Letter 3816). 650 guLlfmf df jQf hOcylfgf puWijaf ijs nUM siqgurU nfnk sfihb ny bMd Klfs krvfieaf.
ieh Priests Farm 2065 Sharebrook St. West qy siQq hY. AuWQy lqInI BfsLf ivWc iliKaf hoieaf hY “Hic evangelibantur Indi 1677” ieWQy BfrqIaF df Dfrimk dIvfn lWgdf sI (hvflf: Montreal – After Two Hundred and fifty years, by W. D. lighthall M.A. 1892) pihlF ieh mWkI df Kyq huMdf sI bfad ivWc afrjI Kyq bixaf aqy 1677 ivWc pWkI iemfrq Ausfr idwqI geI.
ijhnf nUM asIN afpxI smJ anusfr rYWz ieMzIan hI afKI jFdy hF Aus drasl mONtrIal dy Iroquins aqy vrjInIaf dy Tus Arora asl ivWc Bfrq dy asqONs aqy aroVf hn ijhVy gulfm bxf ky (Mouth less People) bxfey gey, ijhnf dy mUMh aqy hWQ bMnHy gey aqy ijhVy isrP PWl PuWl hI suMG skdy sn. Auhnf nUM Kfx leI isrP jMglI Pl aqy jVIaF bUtIaF hI idwqIaF jFdI sn (hvflf: PP 20 of Nova Francia or The Description of That Part of New France Which is one continent with Virginia by Marc). ieh ikqfb mUl rUp ivWc PrYNc BfsLf 1609 nUM ilKI geI ijs ivWc lyKk mfrk ny ikhf hY ik “Hochelga Ville de - savages” Bfv guLlfmf df ipMz 1609 . ies leI 17vI sdI dy iqMn ieiqhfs kfr iblkuWl TIk hI kihMdy hn ik bfbf nfnk ny sfry sMsfr dy lokF nUM jf jf ky qfiraf hY qusIN qPLsIl nfl myrI vYWb sfeIt (www.satguru.weebly.com) qy dyK skdy ho.
BfeI hrpfl isMG ksUr
(www.satguru.weebly.com)
17vIN sdI dy iqMn ieiqhfskfrF ny iliKaf hY ik siqgurU nfnk sfihb sfry sMsfr dI Xfqrf krky vfips sLRI krqfrpur sfihb afey. 1645 ivWc dibsqfny mjfihb dy lyKk muhisn PfnI ny ieWk aijhI Gtnf df vrnx kIqf hY, ijhVI spyn dy ieWk iklHy nfl sMbMDq hY. ies iklHy ivcfly sWcI srkfr ny gLulfmF nUM CuzfAuNidaF afp gLlfm bnx df kOqk kIqf sI (hvflf: dibsqfny mjfihb 1645 eI:). dUjy ieiqhfskfr BfeI gurdfs jI hn ijhnf ny siqgurU nfnk sfihb jI dI sMsfr PyrI df ijLkr kivqf ivWc kIqf hY “ciVaf soDx Driq lukfeI” (vfrF BfeI gurdfs jI).
qIjf ieiqhfskfr 1696 ivWc ilKdf hY, bfbf nfnk iPr sMsfr dI Xfqrf krky iPr vfips btfly afey (hvflf: pMnf 80 Klfsquq qvfrIK – lyKk sujfn rfey BMzfrI 1696 eI:). iesdf mqlb ieh hY ik sMsfr dIaF kuWJ GtnfvF vloN asIN mUNMh moV ilaf hY aqy ieh lWBx dI koisLsL hI nhIN kIqI ik pfqsLfh sMsfr ivWc jIvF nUM qfrdy hoey ikWQy ikWQy gey. pr romn irkfrz dy srkfrI kfgjF ny keI cIjLF nvIaF dWsIaF hn. 1609 ivWc rom qoN Cpy kfgjLF ny The Forcible Entries dI gWl kIqI hY. romn iempfier ny iksy vI ieiqhfskfr nUM ieh ilKx hI nhIN idWqf ik gurU nfnk sfihb gulfmF nUM gulfmI qoN mukq krdy hoey keI dysLF qoN huMdy hoey rom aqy dUjy gulfm ielfikaF (Boarding Areas) ivWc puWjy. iehnf nUM hI The Forcible Entries kihMdy hn. Auh bMdrgfhF ijhnf qoN guLlfm lWdy jFdy sn aqy ijhVy romn iempfier dy afly duafly sn, arQfq aYtlFitk smuMdr dIaF Auh bMdrgfhF ijhVIaF ik aYtlFitk AusLn ivWc pYNdIaf hn, ijvyN ik koNgo, ikAubf, port afP spyn, bRfjIl, vrjInIaf, syNt joNnj aqy hOcylfgf (mONtrIal df purfxf nfm) hn.
ies sMbMD ivWc hYnrI aWTvyN aqy mfrk df ibafn kfbly qfrIPL hY. hYnrI aWTvF (ijhVf ik Aus smyN ibRtyn df bfdsLfh sI) ilKdf hY ik pbilk tYrnI nUM Kqm krn leI do spYsLl ivjLtr aqy iplIgrIm afP grys afey (hvflf: hYnrI 8vF aqy ieMgilsL mOnfstrI 1892 eI:).
imstr mfrk ny 1609 ivWc History of Novella Francia dy pMny nMbr 20 qy bVI hI lfB dfiek ieiqhfisk sUcnf idwqI hY. lyKk ilKdf hY ik ipMz hOcylfgf (mOzrn moNtrIal) dy bhuq sfry vfsI ieMzIaf qoN afey sn Auh asl ivWc rIal ieMzIan sn nf ik rYWz ieMzIan ijvyN kI asIN smJdy hF. jymj cOQy dy vkq Auh gLulLfm bxf ky hrduafr (gMgf), Bfrq qoN afey sn Auhnf ivWc (DonnaCona) zonfkonf vI sI. AusdI ipWT dy gLulfmI df LOGO (insLfn) sI. Ausdy nfl 650 guLlfm mONtrIal dy Priests Farm ivWc qfVy sn ijhnf qoN bygfr (Labour Without Payment) krvfeI jFdI sI. siqgurU ny zOnfkOnf cIP nUM dWisaf ik iksy nUM vI guLlfm bnfAux df hWk nhIN hr ieWk ivWc ieWkoN ijhf KUn hY, siqgurU dI ieh dlIl df kfiel ho ky ieMzIan cIP ny sfry bMdy bMdKlfs kr idwqy. BfvyN ik cIP vI gLulfm bx ky afieaf sI pr Auh kYQilk bx jfx krky gLulfmI qoN bc igaf aqy hOcylfgf df cIP bx igaf ikAuNik inWkols 5vF (pop) ny 1452eI: ieWk hukm jfrI kIqf sI ik ijhVf bMdf kYQilk bx jfvy Aus nUM guLlfm nf bxfieaf jfvy. Auhnf gLulfmF ivWcoN kuJ Etvf cly gey kuJ kfnfvfkI cly gey, kuJ vrjInIaf aqy kuJ vfips Bfrq aqy aPrIkf cly gey. 1517-18 eI: ivWc ieWk pWqr hYnrI 8vyN ny purqgfl vfilaF nUM iliKaf ik AuhnUM (hYnrI aWTvF) amrIkf nOrQ aqy sfAUQ aqy XOrp vfsqy do lWK gLulfm cfhIdy hn ijhVy ik aPrIkf, imzleIst aqy Bfrq qoN ley jfx (hvflf: Govt. Papers of Great Britain 1517-18 Wide Letter 3816). 650 guLlfmf df jQf hOcylfgf puWijaf ijs nUM siqgurU nfnk sfihb ny bMd Klfs krvfieaf.
ieh Priests Farm 2065 Sharebrook St. West qy siQq hY. AuWQy lqInI BfsLf ivWc iliKaf hoieaf hY “Hic evangelibantur Indi 1677” ieWQy BfrqIaF df Dfrimk dIvfn lWgdf sI (hvflf: Montreal – After Two Hundred and fifty years, by W. D. lighthall M.A. 1892) pihlF ieh mWkI df Kyq huMdf sI bfad ivWc afrjI Kyq bixaf aqy 1677 ivWc pWkI iemfrq Ausfr idwqI geI.
ijhnf nUM asIN afpxI smJ anusfr rYWz ieMzIan hI afKI jFdy hF Aus drasl mONtrIal dy Iroquins aqy vrjInIaf dy Tus Arora asl ivWc Bfrq dy asqONs aqy aroVf hn ijhVy gulfm bxf ky (Mouth less People) bxfey gey, ijhnf dy mUMh aqy hWQ bMnHy gey aqy ijhVy isrP PWl PuWl hI suMG skdy sn. Auhnf nUM Kfx leI isrP jMglI Pl aqy jVIaF bUtIaF hI idwqIaF jFdI sn (hvflf: PP 20 of Nova Francia or The Description of That Part of New France Which is one continent with Virginia by Marc). ieh ikqfb mUl rUp ivWc PrYNc BfsLf 1609 nUM ilKI geI ijs ivWc lyKk mfrk ny ikhf hY ik “Hochelga Ville de - savages” Bfv guLlfmf df ipMz 1609 . ies leI 17vI sdI dy iqMn ieiqhfs kfr iblkuWl TIk hI kihMdy hn ik bfbf nfnk ny sfry sMsfr dy lokF nUM jf jf ky qfiraf hY qusIN qPLsIl nfl myrI vYWb sfeIt (www.satguru.weebly.com) qy dyK skdy ho.